زانست و ژیان
-
هێواش لێدانی دڵ؛ هۆکارەکان و نیشانەکانی
May 26, 2025 10:02هێواش لێدانی دڵ نەخۆشییەکە کە دڵ هێواشتر لێ دەدات لەوەی چاوەڕوان دەکرێت، کەمتر لە ٦٠ لێدان لە خولەکێکدا. بۆ زۆر کەس، ئەمە نیشانەی نییە و کێشەشی نییە، بەتایبەتی کاتێک بە بێ نیشانە دەبێت کە لە دۆخێکی جەستەیی باشدا بیت. کاتێکیش لەگەڵ نیشانەکان ڕووبدات، بە گشتی حاڵەتێکی چارەسەرکراوە لەگەڵ ڕوانگەیەکی ئەرێنی.
-
دڵە کوتێ یاخود دڵە کوتە چییە؟
May 26, 2025 10:32دڵە کوتە لەوانەیە هەستی پێ بکرێ وەک لێدانی توند یان بڕێکی هەڵە و نادروستی لێدانی دڵ. زۆربەی خەڵک بەهۆی دڵەڕاوکێوە دووچاری ئەم حاڵەتە دەبن. هۆکارەکانی تری بریتین لە: دووگیانی، خواردنەوە کافاینییەکان، خواردنەوە کحولییەکان یان خواردنی تیژی. دڵە کوتە باوە و بە گشتی مەترسیدار نییە.
-
هۆکاری ئەوەی کە هیچ شتێک خۆشحاڵت ناکات چییە؟
May 25, 2025 15:45ئەم ڕۆژانە بەهۆی سەختی ژیانەوە هەستی دڵخۆشی لای خەڵکی کەمتر بووەتەوە و هەندێک کەس هیچ شتێک لە ژیانیاندا خۆشحاڵیان ناکات، بەڵام ژیان کورتە و چەند سەخت و قورس بێت دەبێت هۆکارێک بدۆزیتەوە بۆ خۆشحاڵیت و پڕ وزە بیت ئەگەرنا ناتوانیت بگەیت بە ئامانجەکانت.
-
ئـاسـن
May 25, 2025 11:05ئاسن (بە ئینگلیزی: Iron) توخمێکی کیمیاییە کە هێما کیمیاییەکەی بریتییە لە Fe و گەردیلە ژمارەکەی دەکاتە ٢٦. کانزایەکە کە دەکەوێتە زنجیرەی یەکەمی کانزا گۆڕاوەکان و کۆمەڵەی ٨ خشتەی خولییەوە. بەهێز و شکۆکە. ئاسن باوترین توخمە لەسەر زەوی و دەکرێت بوترێت هاوشێوەی ئۆکسجین زۆربەی پێکهاتەی توخمەکانی سەر ڕووی زەوی و ناوکی ناوەوەی زەوی پێکدەهێنێت، هەروەها چوارەم باوترین توخمە لە توێکڵی زەویدا.
-
سوودە گشتیەکانی شووتی؛ ئایا شووتی کێش زیاد دەکات؟
May 23, 2025 14:53هەندێک کەس لە دوای خواردنی شووتی بەهۆی ئەو هەستکردن بە پڕبوون و تێرییەوەی بۆیان دروست دەبێت وا دەزانن کێشیان زیاد دەکات و قەڵەو دەبن. بەڵام لە ڕاستیدا بەو جۆرە نییە بەڵکو شووتی بەهۆی ئەو پێکهاتە خۆراکییەی هەیەتی نەک نابێتە هۆی زیادبوونی کێش تەنانەت دەکرێت ببێنە هۆی دابەزینی کێشی لەش.
-
ساردترین شوێنی جیهان کوێیە؟
May 23, 2025 12:57ساڵانە لە جیهاندا پلەکانی گەرما گۆڕانکاری زۆریان بەسەردا دێت؛ ئەم گۆڕاکارییە بەپێی گۆڕانی شوێنی جوگرافی و گۆڕانی وەرزەکان جیاوارە، بەجۆرێک دەکرێت له هەندێک ناوچە پلەکانی گەرما لە خوار سفری سیلیزییەوە بن، بەڵام لەهەمان کاتدا لە ناوچەیەکی دیکە پلەکانی گەرما زۆر بەرزبن، ئەم جیاوازییە شتێکی سروشتییە و بە بەردەوام ڕوودەدات، بەڵام هەندێک ناوچەی هەن لەسەر ڕووی زەوی بە بەردەوامی پلەکانی گەرما تێیاندا نزمە، بەجۆرێک بە ساردترین شوێنی سەر ڕووی زەوی دیاری دەکرێن.
-
تێرمۆداینامیکی کیمیایی؛ بەشێکی گرنگی فیزیا کە پەیوەندیی وزە و کارلێکە کیمیاییەکان دەخاتەڕوو
May 22, 2025 15:21تێرمۆداینامیکی کیمیایی لقێکی سەرەکی و گرنگە لە زانستی تێرمۆداینامیک کە بەشێکە لە هەردوو زانستی فیزیا و کیمیا. ئەم بوارە زانستییە، پەیوەندی نێوان وزە و کاری فیزیایی لەگەڵ کارلێکە کیمیاییەکاندا دەکۆڵێتەوە. بە واتایەکی سادەتر، تێرمۆداینامیکی کیمیایی ئەو زانستەیە کە لێکۆڵینەوە لە چۆنیەتی گۆڕانی وزە دەکات کاتێک ماددەکان کارلێک دەکەن، چۆن وزە دەگۆڕدرێت بۆ شێوەی تر، و چ فاکتەرگەلێک کاریگەری لەسەر ئاستی کارلێکەکان دادەنێن.
-
هوموو زانیاریێک لەسەر زانستی بەکتریۆلۆجی
May 22, 2025 14:29زانستی بەکتریۆلۆجی لقێکی زانستی مایکرۆبایۆلۆجییە و لێکۆڵینەوە لەبارەی شێوە، ژینگە و پێکهاتەی بۆهێڵی و پێکهاتەی کیمیاییی بەکتریا و بوارە پەیوەندیدارەکان بە بەکتریاوە دەکات.
-
پۆلیفینۆڵ
May 21, 2025 16:50فرەفینۆڵەکان، پۆلیفینۆڵەکان یان ئاوێتە فینۆڵییەکان (بە ئینگلیزی: Polyphenols or Phenolic compounds) کۆمەڵەیەکی گەورەی ئاوێتە ئەندامییە سروشتییەکانن کە زیندەگۆڕاو یان بەرهەمی دووەمیی کردەی مێتابۆلیزمی ڕووەک و وردەزیندەوەر و گیانەوەرەکانن، هاوشێوەی ئەلکالۆید، تێرپینۆید و ئاوێتە ئەندامییەکانی تر کە لە سروشتدا بوونیان هەیە.
-
فرەجووڵەیی - ADHD
May 20, 2025 20:18ئەگەرچی منداڵ بە سروشتی خۆی، گەشەی مێشک و جەستەی زۆر خێرایە، کاریگەری ئەم خێراییە وای کردووە، لە ڕووی جووڵەشەوە خێرابێت، بەڵام ئەگەر هاتوو لە حاڵەتی ئاسایی خۆی دەرچوو، دەبێتە کێشە و سەرئەنجام بە نەخۆشی دیاری دەکرێت.