ساڵڕۆژی کۆچیی دوایی مەولەوی شاعێر و عارفی بەناوبانگیی ئێرانی
مەولانا جەلال ئەلدین محەممەد مەولەوی لە هەموو بەرهەمەکانیی دا بە تایبەت مەسنەوی مەعنەوی کە لەئاستی جیهان دا ناوبانگی هەیە ، سەرنجی تایبەتی داوەتە کێشە دەروونییەکان و مەسەلەکانی بناغەیی ئینسان و لەمپەرەکانیی پێشڕووی مرۆڤ.
ئەمرۆ ساڵڕۆژی کۆچیی دوایی مەولەوی شاعێر و عارفی بەناوبانگیی ئێرانییە . هەر بەم بۆنەوە و بە سەرنج لە سەرکەوتوو بوونی جیهانیی ئاسەوار و ئەندێشەکانیی ئەم شاعیر و عارفە بەناو بانگە ئێرانییە چاوێک دەخشێنین بە سەر ئەندێشەکانیی ئەو لە پێناو ڕزگاری ئینسانی هاوچەرخ.
مەولەوی دەلێت یەکێ لە هۆکارانیی ڕەنج و مەینەتی ئینسان زێدەخوازییە. هەر وەها دەفەرمێ : ئەشق و ئەوین بە خوداوەند بانترین چێژو ئامانجی سەرەکیی ژیانە لە ڕوانگەی ئەم شاعیرە ناودارە هەر بۆیە مەولەوی دەلێت مەزنترین مەبەست و ئامانجێک کە مرۆڤ بە ئاواتییەتی، گەییشتن بە ئەشق و ئەوینی خوداوەندە. بەڕای مەولانا هیچ شیرینی و شەربەتێک خۆشتر لە ئەوینی ئیلاهی نییە ، ئەشق باڵاترین پلەی ناسین و ئاگادارییە کە ئینسان لە ڕەنجی دونیا و خۆ خوازییەکانی ڕزگار دەکاتەوە و گۆڕانی بە سەر دادێنێت و لە خوداوەند نزیکی دەکاتەوە .
مەولەوی سەرچاوەی هەموو خەم و ڕەنجەکانیی ئینسان بە هۆی " ئاوات وئارەزووی دوور و درێژ" دەزانێت. لە فیە مافی لەم بارەوە دەلێت" هەموو ڕەنجەکان لەوە سەرهەڵ ئەدەنەوە کە بە ئاواتی شتێک بیت و دەستت بەو ڕانەگات، بەڵام ئەگەر ئەم شتەت نەوێت ئیتر ڕەنج نامێنێتەوە".
لە ڕوانگەی مەولەوییەوە شەهوەت یەکێ لە ڕەنجە دەروونییەکانیی ئینسانە.مەولەوی زۆرتری گیرو گرفتەکانیی دەروونی مرۆڤ بە هۆی شەهوەتەوە دەزانێ و دەلێت بە هۆی شەهوەتەوە ئینسان ڕۆژ بۆ ڕۆژ لە ڕەهەندی ڕۆحانییەوە دوور دەکەوێت و ڕەهەندی حەیوانیی جێ ڕەهەندی فریشتە بوونی دەگرێتەوە.
مەولانا لە سەر ئەم بڕوایەیە کە ئینسان دوای ناسکردنیی هۆیەکانیی دەرد و رەنجی دەگاتە قۆناخیی ناسینی تۆکمە و تەواوی ڕیشەکان و بوارەکانیی کاریگەر لە سەر ڕەنجی مرۆڤ، دەبێ بێ گومان ڕێشەیان ووشک بکاتەوە و لە تووش بوون بە نەخۆشییەکانیی ڕوحی و دەرونی دیکە پێشگیری بکات.
مەولەوی بڕوای وایە ئینسان بە ڕیازەت دەتوانێی بەشێک لە ڕەفتارەکانیی سەڵبی خۆی کە سەر چاوەی ڕەنجەکانیی ئەون ڕزگاریی بێت. بە بروای مەولەوی کاتێک ئینسان وڵامیی داوا و ویستەکانی نەفسانی خۆی نەداتەوە بەرە بەرە کردەوەی سەڵبی لە ناودەچن و بە خاوێن کردنەوەی نەفس و پاڵاوتنی دڵ و دەروون ، ڕوحی ئینسان سووک دەبێت و بەرەولای خوداوەند باڵدەکێشێت.
