SAHAR

ئەفراژخوازی یاخود "کامڵگەرایی" تایبەتمەندییەکی کەسایەتییە کە دەتوانێت هەم ببێتە پاڵنەرێک و هەمیش ببێتە بەربەستێک لەبەردەم پێشکەوتن. ئەفراژخوازی بەسەر دوو جۆردا دابەش دەکرێت: ئەفراژخوازیی ئەرێنی و ئەفراژخوازیی نەرێنی.

لەم نووسینەی بەشی زانست و ژیاندا، لە جیاوازیی نێوان ئەم دوو جۆرەی ئەفراژخوازی دەکۆڵینەوە و ڕێکارەکانی بەکارهێنانی لایەنە ئەرێنییەکانی پێشنیار دەکەین. 

ئەفراژخوازی چییە؟

ئەفراژخوازی بە واتای ئارەزووی گەییشتن بە ستانداردە بەرزەکان و هەوڵدان بۆ تەواوبوون و نەبوونی هیچ کێماسیێکە. ئەم تایبەتمەندییە دەتوانێت بە دوو شێوە  دەرکەوێت: ئەفراژخوازیی ئەرێنی (سازگار) و ئەفراژخوازیی نەرێنی (ناسازگار). هەر یەک لەم دوو شێوەیە کاریگەریی جیاوازیان لەسەر ژیان و پەیوەندی و تەندرووستیی دروونیی مرۆڤ هەیە.

ئەفراژخوازیی ئەرێنی: هیزی بزوێنەری سەرکەوتن

ئەفراژخوازیی ئەرێنی ئەو کاتەیە کە مرۆڤ پێوەر و ستانداردگەلی بەرز بۆ خۆی دیاری دەکات، بەڵام ئەم پێوەرانە بەپێی هەلومەرجی واقیعی و پاڵنەرن. لەم حاڵەتەدا مرۆڤ چێژ لە هەوڵدان بۆ باشتربوون وەردەگرێت و شکستی وەک دەرفەتێک بۆ فێربوون دەبینێت.

هەندێک تایبەتمەندیی ئەفراژخوازیی ئەرێنی:

•     دانانی ئامانجگەلی واقیعی
•     چێژوەرگرتن لە پڕۆسەی پێشکەوتن
•     نەرم و نیانی
•     بڕوابەخۆبوون

ئەفراژخوازیی نەرێنی: تەڵەیەک بۆ گوشار و بێهیوایی

ئەفراژخوازیی نەرێنی کاتێکە کە مرۆڤ پێوەرگەلی ناڕاستەقینە و دەستنەکەوتوو بۆ خۆی دابنێت و بەهۆی هەر کەموکوڕی و هەڵەیەکەوە هست بە ناڕەحەتییەکی لەڕادەبەدەر  بکات. ئەم جۆرەی ئەفراژخوازی زۆرجار دڵەڕاوکێ و فشار و دابەزینی بڕوابەخۆبوونی لەگەڵدایە. لە دۆخێکی وەهادا دەبێت مرۆڤ فێر بێت کە چۆن نەبێتە  کەسێکی ئەفراژخواز.

هەندێک لە تایبەتمەندییەکانی ئەفراژخوازیی نەرێنی:

•     ترس لە شکست
•     تەرکیزکردن لەسەر کەموکوڕییەکان
•     ڕەخنەلەخۆگرتنی لەڕادەبەدەر
•     دواخستن و پشتگوێخستنی کارەکان

چۆن مرۆڤ دەتوانێت ئەفراژخوازیی ئەرێنی بەهێز بکات؟

•     دانانی ئامانجی ئیسمارت (SMART)
•     چێژوەرگرتن لە پێشکەوتن
•     کەمکردنەوەی ڕەخنەگرتن لە خۆ
•     نەرم و نیانبوون
•     ئاگاداربوون لە تەندروستی دەروونی خۆ

ئەفراژخوازی وەک شمشێرێکی دوودەم

تێگەییشتن لە جیاوازیی نێوان ئەفراژخوازیی ئەرێنی و نەرێنی دەتوانێت یارمەتیی مرۆڤ بدات تا هاوسەنگییەکی باشتر لە ژیانی کەسی و پێشەیی خۆی درووست بکات. ئەفراژخوازیی ئەرێنی مرۆڤ بەرەو گەشەکردن و سەرکەوتن دەبات؛ لە کاتێکدا ئەفراژخوازیی نەرێنی دەتوانێت ڕێگری لە پێشکەوتنەکانی بکات. ئەفراژخوازی وەکوو شمشێریکی دوودەم وایە؛ کاتێک بە باشی بەکار بهێنرێت، دەتوانێت ببێتە هێزێکی بزوێنەر و پاڵنەر بۆ بەدەستهێنانی ئامانجە گەورەکان. بەڵام کاتێک بەلای نەرێنییەکەیەوەی بڕوات، دەبێتە هۆی فشار و بێهیوایی. مرۆڤ دەتوانێت بە گرنگیدان و تەرکیزی لەسەر ئامانجە واقیعییەکان، ئەفراژخوازیی ئەرێنی لە ژیانیدا بەهێز بکات.