جیو-جیتسوی بەڕازیلی - بەشی یەکەم
جیو-جیتسوی بەڕازیلی (BJJ) هونەرێکی جەنگیی بەڕازیلییە کە لەسەر بنەمای زۆرانبازی و گرتنی بەرامبەر لەسەر زەوی دامەزراوە.
ئەم هونەرە جەخت لەسەر بەکارهێنانی تەکنیک و هێزی بیر دەکاتەوە بۆ زاڵبوون بەسەر ڕکابەرێکی گەورەتر و بەهێزتردا، ئەمەش لە ڕێگەی بەکارهێنانی قفڵکردنی جومگەکان و تەکنیکەکانی خنکاندن. جیو-جیتسوی بەڕازیلی لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا لە وڵاتی بەڕازیل سەری هەڵدا و لە ماوەیەکی کورتدا توانی شۆڕشێک لە جیهانی هونەرە بەرگرییەکاندا بەرپا بکات.
بەشی یەکەم
ڕەگ و ڕیشەی جیو-جیتسوی بەڕازیلی دەگەڕێتەوە بۆ هونەری جودۆی ژاپۆنی. لە سەرەتاکانی سەدەی بیستەمدا، مامۆستایەکی جودۆ بە ناوی میتسویۆ مائێدا گەشتێکی بە جیهاندا کرد بۆ بڵاوکردنەوەی هونەرەکەی. لە ساڵی ١٩١٤دا، مائێدا گەیشتە بەڕازیل و لەوێ لەگەڵ خێزانی گرەیسی (Gracie) ئاشنا بوو. کارلۆس گرەیسی، یەکێک لە کوڕەکانی گاستاو گرەیسی، بووە قوتابییەکی زیرەکی مائێدا و وانەکانی جودۆی لێوە فێر بوو.
کارلۆس و براکانی، بەتایبەتی هێلیۆ گرەیسی کە لەڕووی جەستەییەوە لاوازتر بوو، دەستیان کرد بە گۆڕانکاری و پەرەپێدانی ئەو تەکنیکانەی کە لە مائێداوە فێری ببوون. ئەوان تەرکیزیان خستە سەر ئەو جووڵانەی کە پێویستی بە هێزی جەستەیی کەمتر بوو و زیاتر پشتی بە تەکنیک و کاتی گونجاو دەبەست. ئەم گۆڕانکارییانە بوونە هۆی لەدایکبوونی شێوازێکی نوێ کە دواتر بە "جیو-جیتسوی گرەیسی" یان "جیو-جیتسوی بەڕازیلی" ناسرا. ئامانجی سەرەکییان ئەوە بوو کە کەسێکی بچووک و لاواز بتوانێت بەرگری لە خۆی بکات و بەسەر کەسێکی گەورەتر و بەهێزتردا زاڵ بێت.
بەشی دووەم
لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەمدا، خێزانی گرەیسی لە ڕێگەی "چالێنجی گرەیسی"یەوە هونەرەکەیان بە جیهان ناساند. ئەوان ئامادەیی خۆیان نیشان دەدا کە لەگەڵ هەر کەسێکدا لە هەر هونەرێکی جەنگی تردا شەڕ بکەن بۆ سەلماندنی کاریگەریی شێوازەکەیان. ئەم چالێنجانە زۆربەی کات بە سەرکەوتنی ئەندامانی خێزانی گرەیسی کۆتایی دەهات و ناوبانگی جیو-جیتسوی بەڕازیلی بە خێرایی بڵاو بووەوە.بەڵام ئەو شتەی کە بەڕاستی جیو-جیتسوی بەڕازیلی کردە دیاردەیەکی جیهانی، دەرکەوتنی لە پاڵەوانێتییەکانی وەک "UFC" بوو. لە یەکەم پاڵەوانێتی UFC لە ساڵی ١٩٩٣دا، ڕۆیس گرەیسی، کە لەڕووی کێش و قەبارەوە لە زۆربەی ڕکابەرەکانی بچووکتر بوو، توانی بە بەکارهێنانی تەکنیکەکانی جیو-جیتسو بەسەر هەموویاندا سەربکەوێت. ئەم سەرکەوتنە چاوەڕواننەکراوە، جیهانی هونەرە بەرگرییەکانی تووشی شۆک کرد و سەلماندی کە شەڕکردن لەسەر زەوی چەندە گرنگ و کاریگەرە. ئەمڕۆ، جیو-جیتسوی بەڕازیلی یەکێکە لەو هونەرە بەرگرییانەی کە بە خێرایی لە گەشەکردندایە و ملیۆنان کەس لە سەرتاسەری جیهاندا مەشقی دەکەن. بووەتە بەشێکی سەرەکی و دانەبڕاو لە مەشقەکانی زۆربەی شەڕکەرانی پیشەگەری "MMA".
بەشی سێیەم
فەلسەفەی سەرەکی جیو-جیتسوی بەڕازیلی لەسەر ئەو بنەمایە دامەزراوە کە کەسێکی بچووکتر و لەڕووی تەکنیکییەوە شارەزاتر دەتوانێت بەرگری لە خۆی بکات و بەسەر هێرشبەرێکی گەورەتر و بەهێزتردا زاڵ بێت. ئەمەش بە بردنەخوارەوەی شەڕەکە بۆ سەر زەوی ئەنجام دەدرێت، کە لەوێدا سوودەکانی قەبارە و هێزی جەستەیی کەم دەبێتەوە.
خاڵە بەهێزەکانی
پسپۆڕییەکی بێوێنەی هەیە لە کۆنترۆڵکردنی بەرامبەر و جێبەجێکردنی تەکنیکەکان لەسەر زەوی. زیاتر پشت بە تەکنیک و جووڵەی زیرەکانە دەبەستێت نەک هێزی بازوو. فێری چۆنیەتی کۆنترۆڵکردنی بەرامبەر دەکات بەبێ ئەوەی زیانی پێبگەیەندرێت، ئەمەش وایکردووە بۆ هێزەکانی پۆلیس و ئاسایش گونجاو بێت.
تایبەتمەندییە جیاکەرەوەکانی:
سیستەمی پشتێن: سیستەمێکی ڕیزبەندی پشتێنی هەیە (سپی، شین، مۆر، قاوەیی، ڕەش) کە ئاستی شارەزایی پیشان دەدات.
سپارینگ"ی زیندوو: بەشێکی سەرەکی مەشقەکان بریتییە لە زۆرانبازیی ڕاستەقینە لەگەڵ هاوڕێی مەشقدا، کە یارمەتیدەرە بۆ باشترکردنی تەکنیکەکان لە دۆخی نزیک لە ڕاستی.
